سليمان دميرل از نسل قديم سياستمداران تركيه است كه بيش از نيم قرن در صحنه‌هاي سياسي اين كشور حضور داشته است.
دوره‌هاي مختلف مجلس، چند دوره نخست‌وزيري و يك دوره رياست جمهوري در كارنامه سياسي او ثبت شده است. دمیرل رهبري حزب راه راست را در ساليان طولاني برعهده داشت و در كوتاي نظاميان در سال 1980 در تركيه به همراه تعدادي ديگر از سياستمداران قديمي مانند «نجم‌الدين اريكان»، رهبر حزب سلامت ملي و «بلند اجويت»، رهبر حزب چپ‌گراي سوسياليست براي چندين سال از فعاليت سياسي محروم و حزب آنان تعطيل شد.
سلیمان دميرل از روابط عمومي و ارتباطات مردمي قوي در تركيه برخوردار بود. هم‌نسل‌هاي او چون «عدنان مندرس» و برخي ديگر در منازعات سياسي - نظامي كشته شدند يا چون اريكان و اجويت ديگر در قيد حيات نيستند و او در سن حدود 90 سالگي هنوز ميهمان خارجي مي‌پذيرد.
در سال 1364 كه به عنوان سفير جمهوري اسلامي ایران راهي تركيه شدم، مطلع شدم كه منزل او در كنار سفارت و در سوي ديگر خيابان تهران در آنكارا قرار دارد. قبل از عزيمت به تركيه، در مطالعه پرونده روابط ايران و تركيه تلكسي را خواندم كه پیش از انقلاب اسلامی در يك ميهماني ديپلماتيك به سفير شاه گفته بود از دولت ايران بخواهيد كه حدود 10 ميليون دلار با تركيه روابط تجاري برقرار نمايد و سفير اين موضوع را طي تلكسي به وزارت امور خارجه در تهران منعكس نمود.
چند ماه بعد از ورودم به آنكارا، درخواست ملاقاتی را با سليمان دميرل نمودم. او در خانه‌اش فعاليت‌هاي سياسي را دنبال مي‌كرد و از لحاظ قانونی از انجام هر فعاليتي منع شده بود. با این حال، به گرمي از من استقبال كرد. روان و صميمي صحبت مي‌كرد و به راحتی شرايط داخلي و خارجي تركيه و نيز روابط ايران و تركيه و اهميت اين روابط را تحليل مي‌كرد.
تصویر فوق مربوط به آخرین دیدار با سلیمان دمیرل در منزلش در آنکارا، مورخ 14 بهمن 1388 می باشد
به او گفتم ما در اينجا همسايه‌ايم و مايلم در فرصت‌هايي با يكديگر ديدار نماييم. استقبال كرد. سپس اضافه كردم: آقاي دميرل، شما از معدود شخصيت‌هاي تركيه‌اي هستيد كه مي‌توانيد شهادت دهيد كه چه تحول عظيمي در روابط ايران و تركيه در قبل و بعد از انقلاب اسلامي پديدار شده است؛ زماني روابط اقتصادي و تجاري 10 ميليون دلاري بين ايران و تركيه با دشواري مواجه بود و امروز حجم مناسبات بين دو كشور به مرز 3 ميليارد دلار نزديك شده است.
دميرل كه به نظر مي‌رسيد نكته مورد نظر مرا دريافت كرده است، گفت: حق با شماست. ما بايد تحت هر شرايطي از اين روابط حمايت كنيم.
در طول چهار سال مأموريت من در تركيه، بارها با يكديگر در سفارت يا در منزل او ديدار داشتيم و او هميشه در همان فضاي صميمي ملاقات نخست با سفير ايران تعامل داشت.
منوچهر متكي
